Advent – God vervult zijn beloften

Op zondag 28 november begint de adventstijd – vier weken van verwachting en uitzien naar het feest van de geboorte van de Messias.

Speciaal hiervoor schreven Ruben Flach en Henk Dik vier overdenkingen, om in één keer of in de komende weken te lezen: over Zacharias, Maria, Elizabet en Jozef. Lees ze in één keer achter elkaar en kauw erop door, of lees elke week in deze adventstijd een stukje.

Zacharias – twee keer stom?

Zacharias de priester had de kans van zijn leven gekregen, iets wat je als priester maar één keer meemaakte: hij was aangewezen om het reukoffer op te dragen in het heiligdom van de Heer. Wow!
In het verhaal in Lukas 1 staat dat hij en zijn vrouw Elizabet vrome en gelovige mensen waren, ze hielden zich strikt aan alle geboden en wetten van de Heer.
Terwijl hij bij het reukofferaltaar stond en zich klaarmaakte om het offer aan te steken, gebeurde er iets schrikbarends: opeens stond er een engel naast het reukofferaltaar. Zacharias schrok hevig! Maar de engel probeerde hem gerust te stellen: “Wees niet bang Zacharias!” Dat is makkelijk gezegd. Niet alleen gebeurde het niet iedere dag dat je een engel tegenkwam, maar het was ook al vierhonderd jaar stil geweest. Vierhonderd jaar lang had God niet gesproken, was er geen profeet geweest en was er geen engel gezien, laat staan een sprekende engel.
En wat zou jij doen als God een engel zou sturen met goed nieuws? Zou je het geloven? Of zou je van schrik wegrennen?

Ver weg
Zacharias en Elizabet hadden jaren gebeden om een zoon. In die tijd werd kinderloosheid gezien als een vloek. Je zal vast iets verkeerds gedaan hebben, zo dacht men. En dan te bedenken dat ze vroom en gelovig waren. En hij als priester, hoe kon het toch dat God hen niet gezegend had? Want als je vroom bent en echt gelooft komt het toch allemaal goed? Duizenden jaren later denken we er soms nog zo over.
Wat doe jij als God stil en ver weg lijkt? Ken je dat gevoel dat, terwijl jij je knieën kapot bidt, de hemel van koper lijkt? Waar is God, waar zijn zijn beloften dan?
De boodschap voor Zacharias en Elizabet was geweldig, God had hun gebeden verhoord. Elizabet zou zwanger worden en niet alleen dat, die zoon zou een groot man worden. Geweldig nieuws? Zeker niet, want dat kon helemaal niet meer. “Ik ben een oude man, en mijn vrouw is op leeftijd”, zo antwoordde Zacharias. “Hoe kan ik weten of dat waar is?”
De engel antwoordde: “Omdat je geen geloof hebt gehad, zul je stom zijn.” En Zacharias kon opeens geen woord meer uitbrengen. Ik denk dan bij mezelf: “Hij werd stom, omdat hij stom was. Wie twijfelt er nu aan een engel? Dat is dubbel stom!”

Heb jij nog geloof voor datgene waarvoor je bidt, soms al jaren? En als God het niet zou doen, is Hij dan nog steeds jouw God? Is je gebed misschien verstomd, of is je geloof stom geworden? Ben jij ook dubbel stom? Blijf geloven, God is nog steeds dezelfde!

Mary, did you know?

Buddy Greene en Mark Lowry schreven in 1991 Mary, did you know? – een bijzonder kerstlied waarin een aantal indringende vragen gesteld worden, zoals: “Maria, wist je dat jouw baby op water zou lopen, zieken zou genezen, mensen zou bevrijden?”, “Maria, wist je dat jouw baby de hemelse heerlijkheid gekend heeft, dat Hij op een dag zal heersen over de volken?”
Dat wist Maria allemaal niet en het is nauwelijks voor te stellen wat er allemaal door haar heen gegaan is toen de engel Gabriël haar huis binnenkwam en zei: “Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je.” Lukas beschrijft het vervolg van dit gesprek: Ze schrok hevig bij het horen van zijn woorden en vroeg zich af wat die begroeting te betekenen had.

Overweldigend
Wie nu de Kerk van de Aankondiging in Nazareth bezoekt, met de talloze afbeeldingen van deze ontmoeting zoals kunstenaars uit de hele wereld zich dat voorstellen, moet zich even losmaken van dit indrukwekkende gebouw en denken aan hoe de Bijbel deze ontmoeting beschrijft in Lukas 1:26-38 NBV21.
Een engel op bezoek krijgen was geen alledaagse gebeurtenis en de inhoud van zijn boodschap was op zijn minst overweldigend te noemen; zeker voor een jonge vrouw (er wordt wel gesuggereerd dat Maria een jaar of 17 was), die binnen afzienbare tijd zou gaan trouwen met Jozef.
Maria, God heeft je zijn gunst geschonken. Luister, je zult zwanger worden en een zoon baren, en je moet Hem Jezus noemen. Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd, en God, de Heer, zal Hem de troon van zijn vader David geven. Tot in eeuwigheid zal Hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen.

Geloof
Het had zo maar kunnen gebeuren dat Maria bij het horen van deze woorden was flauwgevallen of totaal verbijsterd naar haar ouders was gerend om hun te vertellen wat er allemaal gebeurd was. Maar dat gebeurde niet; ze had nog wel een eerlijke en praktische vraag: ”Hoe zal dat gebeuren? Ik heb immers nog geen gemeenschap met een man?” De engel nam alle twijfel weg en vertelde dat de Allerhoogste door de Heilige Geest betrokken is bij haar zwangerschap en bovendien bemoedigde hij haar met de boodschap dat ook haar tante Elizabet in blijde verwachting was.
“Maria, wist jij dat Hij het volmaakte Lam is en dat dit kind in je armen de grote ‘Ik ben’ is?” Nee, dat wist Maria allemaal nog niet, maar ze wel wist dat God gesproken had en haar reactie getuigt van geloof en vertrouwen: “De Heer wil ik dienen, laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.”

Wist je dat zo’n bekend verhaal ook ons kan bemoedigen in ons persoonlijk leven?

Elizabet, een blijde en gelovige tante!

Ein Karem ligt vlak bij Jeruzalem, een stad in het bergland van Juda, en volgens de historici was dit de woonplaats van de priester Zacharias en zijn vrouw Elizabet. Het is zo mooi dat er over sommige mensen in de Bijbel niet echt veel bekend is, maar dat hun verhalen toch heel opbouwend en bemoedigend kunnen zijn.
Toen de engel zijn boodschap aan Maria gebracht had, vertelde hij haar dat haar tante Elizabet ook in verwachting was. Was de komende geboorte van haar kind al iets wat nauwelijks te bevatten was, het verhaal van haar tante was ook zeker een groot wonder: zij en haar oom Zacharias waren al op leeftijd en zij was onvruchtbaar en nu vertelde de engel dat ze al in de zesde maand van haar zwangerschap was.

Reis
Lukas beschrijft het vervolg (hoofdstuk 1:39-56 NBV21) en het zijn de details die het tot een bijzonder verhaal maken. Maria ging ‘in grote haast’ naar haar tante en oom toe. Voor alle duidelijkheid: er waren geen reismogelijkheden zoals wij die kennen en de afstand tussen Nazareth en Ein Karem is 144 kilometer. In deze tijd doe je er met de auto ongeveer anderhalf uur over, maar het moet voor Maria in die tijd een geweldige onderneming geweest zijn om deze reis te maken.
Na haar lange reis kwam ze het huis van Zacharias en Elizabet binnen en vervolgens gebeurde er van alles en Lukas geeft een gedetailleerd verslag. Toen Elizabet de groet van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot; ze werd vervuld van de heilige Geest en riep luid: ’De meest gezegende ben je van de vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toekomt?

Vreugde
In de kerk in Ein Karem bevindt zich een prachtige wandschildering van deze ontmoeting en je vraagt je af wat deze zwangere tante en nicht allemaal met elkaar besproken hebben. Die details laat Lukas achterwege maar hij vertelt nog wel wat Elizabet ervaarde toen ze de stem van Maria hoorde: “Toen ik je groet hoorde, sprong het kind van vreugde op in mijn schoot.”
Maria is het, die om al deze blijde gebeurtenissen in haar vreugde en dankbaarheid God gaat loven en prijzen en met een juichend hart Hem dankt voor zijn trouw en zijn machtige daden (vers 46-55). Maar voordat Maria dit doet, is het Elizabet die hun beider zwangerschappen samenvat met deze woorden: “Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.”

In deze adventstijd leven wij met de zekerheid dat God al zijn beloften vervuld heeft … gelukkig ben je als je dat gelooft!

Jozef, een rechtschapen mens

Mattheüs beschrijft hoe Jozef, een rechtschapen man, reageert op het nieuws van Maria’s zwangerschap (Mattheüs 1:18-24). Wat een mooi woord: ‘rechtschapen’. Het betekent oprecht en rechtvaardig. Het wordt ook gebruikt voor iemand wiens manier van denken, voelen en handelen geheel in overeenstemming is met de wil van God.
Ben je wel eens bedrogen? Hoe heb je toen gehandeld? Of heb je wel eens gedacht bedrogen te zijn, waarvan later bleek dat het niet zo was? Moest je toen iets rechtzetten? Dit soort ervaringen kleuren vaak ons leven en de manier waarop we met elkaar omgaan.
We leven in een tijd van sterke polarisatie en verdeeldheid. Mensen die het voorheen best met elkaar konden vinden, voelen zich nu bedrogen, soms om de simpele reden dat die ander een andere keuze maakt. Soms lijkt het wel alsof er alleen nog maar boze mensen bestaan. Gelukkig is dat niet waar, maar we kunnen ons heel snel alleen voelen staan, bedrogen en in de steek gelaten.

Zwanger
Ik probeer me altijd voor te stellen hoe het geweest moet zijn toen Maria op een middag de werkplaats van Jozef binnenliep. Haar gezicht straalde, maar er was ook zorg te zien, want ‘hoe zou ze dit gaan vertellen’. Jozef moet met verbijstering geluisterd hebben naar het verhaal over de engel, de boodschap en de consequentie: Maria was zwanger.
Er ging van alles door zijn hoofd. Wat zouden anderen ervan denken, zijn ouders, schoonouders, vrienden? Het zou een schande worden genoemd. Want hij en Maria waren wel in ondertrouw, maar daar hoorde nog geen seksuele relatie bij. Zouden de mensen geloven wat Maria vertelde? Geloofde hij het zelf eigenlijk wel?
Hij had alle recht om er iets groots van te maken. Dan zou de schande voor hem wel meevallen, en zou Maria alle schuld en schande moeten dragen. Zo was het wettelijk geregeld en zo had hij het kunnen doen. Waarom zou hij ook maar een kleine kans lopen op schande?

Liefde
Maar Jozef had Maria lief, het was echte liefde! Daarom koos hij om zelf de schande op zich te nemen. Hij zou haar verlaten, wat eigenlijk niet mocht. Maar ter wille van zijn grote liefde was hij bereid dit te doen. Liefde gaat om die ander, niet om mij, dat voelde hij in zijn hart.
God greep in en ook Jozef werd bezocht door de engel. Die verzekerde hem ervan dat het verhaal waar was, het klopte wat Maria zei. Daarmee was Jozef gerustgesteld en deed wat de engel hem had gezegd.

Zijn wij bereid om omwille van de liefde te kiezen voor de ander? Zijn wij bereid om zelf risico’s te nemen zodat Jezus zichtbaar wordt in ons leven? Zijn wij rechtschapen?

God gaf het meest kostbare wat Hij had, zijn Zoon Jezus.
Wat mag het jou kosten?