Geloof in het gesprek

Is het je wel eens opgevallen? In het allereerste geloofsgesprek in de Bijbel laat God zélf zien hoe je een goed gesprek start. Als je niet weet hoe je een geloofsgesprek begint, kun je Gods voorbeeld volgen.

Adam en Eva maakten de keuze om te eten van de vrucht van de boom die God voor hen verboden had. En dan opent God zelf het gesprek. Hij stelt drie open vragen, waar geen ‘ja’ of geen ‘nee’ op te antwoorden is. “Waar ben je?”, “Wie heeft je verteld dat je naakt bent?” en “Waarom heb je dat gedaan?” God draait er niet omheen, Hij stelt
meteen vragen die uitnodigen tot een gesprek van hart tot hart. God is een God van communicatie, laten we zijn voorbeeld volgen.

Met Agapè stonden we dit jaar weer met de ‘Geloof-Hoop-en-Liefde-bank’ op de Pinksterconferentie. Wie op deze bank plaatsneemt, wordt uitgenodigd om een geloofsgesprek te voeren. Met een van de mensen die bij de bank staat, óf met iemand die je al kent. Aan de hand van een set open vragen over geloof, hoop en liefde gaan
we met elkaar in gesprek. Gaat dat altijd vanzelf? Nee, zeker niet!

Van hart tot hart

Een man die plaatsnam op de bank, reageerde: “Dan moet ik zeker iets van mijn hart laten zien? Dat heb ik net een paar jaar afgesloten en ik weet niet of ik het nu wil openen.” Geheel ongepland ontstond er tussen hem en mij een gesprek van hart tot hart over identiteit. En aan het einde van het gesprek mocht ik hem zegenen.

Zo’n geloofsgesprek kan op deze manier bevrijdend werken. Je ziet een openheid ontstaan die er normaal gesproken niet is. Een ander voorbeeld hiervan is dat een moeder en dochter samen een gesprek voerden aan de hand van de vragen (zie kader). Toen een ouder echtpaar ook op de bank plaatsnam, werden ze door deze moeder en dochter uitgenodigd bij hun gesprek. Ondanks dat ze elkaar voor het eerst ontmoetten, eindigde dit gesprek in een innige omhelzing.

Seminar

Naast de ‘Geloof-Hoop-en-Liefde-bank’organiseerden we op de Pinksterconferentie ook  een seminar met de titel ‘Geloofsgesprekken’. De 180 deelnemers werden bij binnenkomst ingedeeld in groepjes van zes personen. Vervolgens kozen ze zelf uit een stapeltje kaarten een geloofsvraag die een ander mocht stellen. Op deze manier ontstond er een gesprek tussen twee personen, terwijl de andere vier deelnemers luisterden. Elke 7 minuten werd er gewisseld, zodat iedereen de kans kreeg om vragen te stellen en te beantwoorden. “Dat je in zo’n korte tijd met
iemand die je niet kent zo’n diep gesprek van hart tot hart kunt hebben, dat had ik niet verwacht”, was een vaak gehoorde reacties tijdens dit seminar.

Het stellen van open vragen is essentieel bij het voeren van een geloofsgesprek. Dat bouwt de relatie onderling. Ook in het Nieuwe Testament – kijk alleen al naar de vier evangeliën – zie je dat het stellen van vragen heel goed is. Jezus stelt veel meer vragen dan dat Hij beantwoordt. Wil je meer op Jezus lijken, wees dan oprecht geïnteresseerd
in de ander. Stel open vragen, hierdoor sluit je aan op de omstandigheden waar de ander inzit en bouw je aan relatie.

Obstakels

Toch vinden we het vaak moeilijk om een gesprek van hart tot hart te hebben. Dat komt omdat we van nature wegblijven van plaatsen waar het pijn doet. Het grote risico is dat we dan ons hart afsluiten en daarmee ook de mooie dingen niet meer delen. Totdat iemand de vraag stelt. Jaren geleden werd ik uitgenodigd bij een dienst
van een traditionele kerk. Na de ochtenddienst was er een gezamenlijke maaltijd met tijd voor ontmoeting. Daarna mocht ik iets delen over het voeren van een geloofsgesprek.

We zaten in een grote kring van bijna veertig mensen, jong en oud door elkaar. Na een korte inleiding stelde ik de vraag: “Wanneer heeft God voor het laatst tot jou gesproken en hoe wist je dat het God was?” Het bleef even stil, totdat een oude dame haar hand op stak. Met een paar woorden kwam ze tot de kern: “Als klein meisje ben ik op mijn knieën gegaan en heb ik tot God gebeden, Hij sprak tot mijn hart en was toen heel dichtbij! Daarna heb ik zijn stem niet meer gehoord en werd het stil.” Ze had tranen in haar ogen. Door dit te delen bracht zij haar pijn in het licht, dat kan bevrijdend werken.

Luisteren

Een ander obstakel is ons (on)vermogen om te luisteren. Tijdens een van de seminars was iemand daar heel eerlijk over: “Als de ander zijn verhaal aan het vertellen is, zit mijn eigen hoofd vol met gedachten. Het kost me moeite om die gedachten het zwijgen op te leggen en te luisteren naar het verhaal van de ander.” En het derde obstakel vormt onze eigen mening. We vinden overal iets van, hebben een mening en inden het laten zien van onze eigen kennis heel belangrijk. Paulus waarschuwde hier al voor in 1 Korinthe 8: Zeker, het is waar dat wij allen kennis bezitten. Maar kennis maakt verwaand; alleen de liefde bouwt op. Wanneer iemand denkt dat hij kennis bezit, begrijpt hij nog niet wat ware kennis is. Maar wanneer iemand God liefheeft, is hij zelf gekend, door God.

Als je door God de Vader gekend bent, heb je alle ruimte in je hart en in je hoofd om te luisteren naar de ander. Dan word je ook niet van je sokken geblazen wanneer iemand een andere overtuiging heeft.

Van gesprek naar getuigen

We mogen in een veilige omgeving leren om een geloofsgesprek te voeren. Dat kan op de Pinksterconferentie, maar ook in je eigen gemeente. Maar ik heb ontdekt dat het niet de bedoeling is dat we alleen als christenen onderling over het geloof spreken. Dat kwartje viel bij mij pas echt toen ik met de ‘Geloof-Hoop-en-Liefde-bank’ in mijn eigen woonplaats op straat stond. Met tien vrijwilligers uit acht verschillende kerken hebben we met veel mensen
gesprekken gevoerd. Alle gesprekken, ook die met ongelovigen, kon ik afsluiten met een gebed voor de ander. Wat was het geheim? Bij alle keren stond ‘luisteren vanuit Gods liefde voor mensen’ centraal. Een vrouw die haar hondje uitliet, zei: “Wat fijn. Je staat hier niet om mij te bekeren. Eindelijk neemt iemand de tijd om naar mij te luisteren.” Deze wereld snakt naar mensen die kunnen luisteren en vrijmoedig getuigen van de grote daden van God in hun leven. En dat kun je gewoon oefenen. Doe je mee?

Vragen voor het geloofsgesprek

• Wie is voor jou een voorbeeld van Geloof en waarom?
• Wie is voor jou een voorbeeld van Hoop en waarom?
• Wie is voor jou een voorbeeld van Liefde en waarom?
• Op welke plaats heb je iets van Geloof ervaren? Waar bestond die ervaring uit?
• Op welke plaats heb je iets van Hoop ervaren? Waar bestond die ervaring uit?
• Op welke plaats heb je iets van Liefde ervaren? Waar bestond die ervaring uit

Wilfred Fijnvandraat is medeoprichter van stichting Geloofsgesprekken en directeur van stichting Agapè. Hij is getrouwd met Annet, vader van drie volwassen kinderen en woonachtig in Leeuwarden.