Voor een tijd als deze

Voor een tijd als deze – een bekende zin uit het Bijbelboek Esther, waarin Mordechai zijn nichtje Esther aanmoedigt om niet langer te zwijgen, maar om te gaan spreken. Om te zeggen wat er gezegd moet worden. Maar ook een zin die misschien wel klinkt naar nu, naar ons.

Het verhaal van Esther speelt zich ongeveer 500 jaar voor Christus af. De twaalf stammen van Israël zijn allemaal in ballingschap; de twee stammen van het Zuidrijk zijn weggevoerd naar Babylonië en de tien noordelijke stammen zijn gedeporteerd naar het Assyrische rijk, dat later overging in het Medo-Perzische Rijk. En daar zijn we, in een van de hoofdsteden van dit rijk: Susa. Koning Ahasveros (ook wel Xerxes genoemd) geeft een groot feest. Eerst 180 dagen voor alle medevorsten en bestuurders en daarna nog eens 7 dagen voor alle bewoners van de burcht Susa. Tijdens het feest roept de koning zijn vrouw Vasthi om met haar te pronken. Ze weigert, maar daardoor is de koning genoodzaakt om haar weg te sturen: de ‘ongehoorzaamheid en minachting’ tegenover haar man zou als (slecht) voorbeeld kunnen dienen voor andere vrouwen.

Koningin

De koning heeft een nieuwe koningin nodig en hij maakt er een soort schoonheidswedstrijd van. Vanuit het hele land worden mooie meisjes verzameld, onder wie de Joodse Esther. En hier stapt zij het verhaal binnen. Ze valt op door haar schoonheid en de koning is verrukt over haar en kroont haar tot koningin.
Parallel aan dit verhaal loopt een tweede verhaal van politieke intriges en machtsmisbruik dat lijkt te leiden tot het wegvagen van het Joodse volk. Haman, een vertrouweling van de koning bereidt een kwaadaardig plan voor. En de sleutel voor de oplossing komt te liggen bij Esther wanneer Mordechai haar de volgende boodschap laat brengen: “Als jij je in deze tijd in diep stilzwijgen hult, dan zal er vanuit een andere kant verlichting en verlossing voor de Joden komen, maar jij en het huis van je vader zullen omkomen. En wie weet of jij niet juist voor een tijd als deze tot deze koninklijke waardigheid gekomen bent.”

Voorziening

Wat zegt Mordechai hier eigenlijk? Zijn woorden bevatten meerdere boodschappen, maar ik wil er twee dingen uithalen. Allereerst gaat het over een ‘tijd als deze’. Dat is niet zomaar een willekeurig moment ergens op een dag, maar dit is hét moment. Dit is de tijd om iets te doen.
En het tweede wat hier opvalt, is de manier waarop de verschillende lijnen uit het verhaal bij elkaar komen. Te midden van de intriges – Haman die de uitroeiing van een volk voorbereidt, het gewone meisje dat een Perzische koningin wordt en op een plek van invloed komt – is er een diepere laag aanwezig die gaat over Gods diepe betrokkenheid bij zijn volk. Ondanks de afwezigheid van zijn naam in dit Bijbelboek ademt alles zijn zorg en voorziening.

Hoewel dit een verhaal is uit vervlogen tijden, heeft het zeggingskracht voor nu. Omdat het gaat over spreken, je mond opendoen, meebewegen met de plannen van God, over een stem zijn in jouw tijd, in je eigen omgeving.

Hoe ‘klinkt’ jouw stem?
In meer of mindere mate zijn we allemaal geroepen om ons uit te spreken. Er komt een moment waarop je je niet meer in stilzwijgen kunt hullen. Er komt een moment waarop je gaat delen, zingen, profeteren, dansen, roepen, dromen omdat dat wat God heeft voorbereid naar buiten wil komen.

• Ben jij een schrijver? Dan ben jij in deze tijd geroepen om niet bang te zijn, maar om woorden te geven aan wat God je heeft laten zien. Om op te schrijven wat er in Gods hart is en te zien hoe Hij daar kracht aan ontleent. Om als het ware Gods pen vast te houden. Om nieuwe of opnieuw onderwerpen op ‘de agenda’ te zetten door er woorden aan te geven, via verhalen, poëzie, spoken word, getuigenissen.
• Ben jij artiest of danser? Kom dan los van tijd en ruimte en dans op de muziek van de toekomst. Maar ook kun jij met muziek, kunst of beweging iets laten zien van de Maker. Zijn kleuren en vormen zijn zo anders. Daarnaar kijken laat je iets zien van Gods hart.
• Ben jij muzikant of aanbiddingsleider? Trek dan de liederen naar beneden die in de hemel al geschreven zijn. De liederen die we als kerk zingen totdat iedereen thuis is, de liederen die ons begeleiden onderweg naar huis, de liederen die de kerk op de knieën brengt en ons laten verlangen naar meer.
• Of… misschien ben je een bidder, droom of profeteer je, maak je foto’s of video’s, zorg je, of dans je, ben je goed in styling, aandacht geven, sporten, rust of muziek? Welke ‘taal’ spreek je en hoe klinkt jouw stem, bijvoorbeeld in je wijk, je kerk of op je werk?

Kom ik om, dan kom ik om

De vraag van Mordechai zet iets in beweging bij Esther. Nietsdoen is geen optie: als ze niets doet zal ze omkomen (4:14). Wel iets doen is ook niet zonder levensgevaar, want het was in het toenmalige Perzische rijk ondenkbaar om de koning te naderen tenzij hij zijn gouden scepter naar je uitstak.
Esther is zich bewust van haar invloed en positie, maar ook van het gevaar en dus laat ze Mordechai alle Joden die in Susa wonen oproepen tot een vastenperiode: drie dagen en drie nachten, daarna zal ze naar de koning gaan. “En als ik dan om kom, dan kom ik om” (4:16).
Omkomen, een woord dat in de brontekst gaat over verdwijnen of weggevaagd worden. Misschien lees je hier makkelijk overheen, maar wat was Esther op dat moment al veel kwijtgeraakt: haar ouders, haar vrijheid en haar maagdelijkheid. En nu is ze bereid haar leven te geven.

Voor ons westerse christenen staat er meestal niet zoveel op het spel als voor Esther, maar er zullen momenten zijn in je leven waarop je niet anders kunt zeggen dan: “Heer, niet langer mijn wil, maar uw wil.” Ik geloof dat we – wanneer we onze tijden herkennen en de roep voelen vanuit de hemel – steeds vaker op dat punt gaan komen. Om je uit te spreken, je getuigenis te delen, te vertellen over Gods grote daden in je leven, om niet langer te zwijgen, maar letterlijk het koninkrijk een stem te geven.

Prijskaartje

Ja, dat kan soms wat kosten. Meebewegen met de hemel heeft vaak een prijskaartje. Misschien raak je een bepaalde zekerheid of vastigheid kwijt of krijg je te maken krijgen met afwijzing of onbegrip. Misschien ga je dingen doen die je niet gewend bent: met een vreemde bidden of iemand de handen opleggen, zingen met geheven handen of dansen in de kerk, naar voren gaan bij een oproep. Ja, luisteren naar Gods stem kan je iets kosten, maar – beste broer en zus, zullen we stoppen met onze geestelijke kosten en baten uit te rekenen? Maar gewoon all-in gaan voor Jezus? Net zoals waartoe Esther bereid was?
Esther leefde ongeveer 500 jaar voor Christus, een joods meisje, onder de Joodse wet, in een Joodse context in ballingschap. Wij leven in het tijdperk na de uitstorting van de Heilige Geest; we zijn geboren uit de Geest, bekrachtigd en gemaakt om te gaan in de kracht van de Heilige Geest. Niet langer onder de wet, maar in de vrijheid. Geboren met het oog op een tijd als deze. Misschien hoor je Mordechai ook tegen jou zeggen: “De wereld heeft het nodig om je stem te horen, hul je niet langer in stilzwijgen.”

Drie gespreksvragen

1. Wat mag Jezus doen door jouw ‘ja’? Welk ‘moment’ herken jij in je eigen omgeving en in de samenleving? Waar is het ‘de tijd’ voor?
2. Waar kun jij jouw stem of jouw boodschap laten horen?
3. Reageer op deze uitspraak: meebewegen met de hemel heeft vaak een prijskaartje.

Maartje Dekens